Litha / 21 juni - 23 juni

Vandaag is het zonnewende.
Wat is zonnewende of langste dag nu precies?
En welk verband heeft deze gebeurtenis met spiritualiteit vanuit de oudheid?.

De zonnewende (Latijn: solstitium oftewel zonnestilstand) is de gebeurtenis waarbij de zon, gezien vanaf de aarde, de noordelijkste of zuidelijkste positie bereikt. Op aarde wordt deze positie gemarkeerd door de beide keerkringen: de Kreeftskeerkring in het noorden en de Steenbokskeerkring in het zuiden.

Naarmate de zon schijnbaar in de richting van de Kreeftskeerkring beweegt, worden de dagen op het noordelijk halfrond langer en op het zuidelijk halfrond juist korter. Wanneer de zon schijnbaar naar de Steenbokskeerkring beweegt, is dit andersom. De zonnewende is het moment waarop de zon precies boven de betreffende keerkring staat.

Het middelpunt tussen beide punten wordt bereikt als de zon precies loodrecht boven de evenaar staat. Er is dan sprake van een equinox of nachtevening. Dag en nacht zijn dan overal op aarde even lang.

Litha is ook bekend onder de namen Midzomer, Zomersolstitium en Zomerzonnewende. Dit feest wordt traditioneel op de vooravond van de zomerzonnewende gevierd, op 21 juni. Dit is de langste dag van het jaar en de nacht ervoor is dus de kortste nacht. Na deze dag zullen de dagen weer korter worden tot Yule. Met Litha bereikt alles een hoogtepunt,alles om ons heen is groen. Het is ook de dag met de meeste zonne-uren. Dit geeft de kracht van de zon weer. Er wordt een keerpunt gevierd, men wacht de oogst af en de vruchtbaarheid van de gewassen is nu maximaal. Litha is afkomstig uit het oud Germaans en betekent berghelling. Dit zou goed de symbolische berghelling kunnen weergeven die de zon in juni beklimt en in juli afdaalt. In het plantenrijk gaat de groei nu over in rijping. Nu de strijd om het bestaan is gewonnen wordt de energie gebruikt om het voortbestaan van de soort veilig te stellen.

Mythen betreffende het seizoen omschrijven de gebeurtenissen rond het hoogtepunt van de zon en daarop volgend het begin van de toenemende duisternis. Een favoriete mythe uit de noordelijke landen gaat over de strijd tussen de eikkoning (God van het wassende licht) en de Hulstkoning (God van het afnemende licht).

De twee gaan een gevecht aan en vanzelfsprekend wint de hulstkoning, zodat hij het rijk regeert tot Yule, wanneer hij plaats maakt voor het wedergeboren Kind van het licht, de jonge Eikkoning. Het idee van Goden die elkaar doden is niet alleen een vermakelijk verhaal, het is een krachtig magisch beeld. Als de Hulst Koning de Eik Koning verslaat, is dat niet echt een letterlijke dood; het betekent een verschuiving in de balans van kracht. De Eik Koning heeft slechts het toneel verlaten, tot hij weer kan terugkomen. Dit weerspiegelt dat de dood niet slecht of kwaadaardig is, maar meer een noodzakelijke transformatie.

In Groot-Brittannië is de verwelkoming van de zomerzon tijdens het solstitium van 21 juni uitgegroeid tot een traditioneel festijn waarvoor duizenden geïnteresseerden zich gedurende de nacht van 20 op 21 juni verzamelen rond het prehistorische steencirkel-monument Stonehenge op de Salisbury Plains, dicht bij het dorpje Amesbury in het graafschap Wiltshire.

Gelijkgestemden vieren er feest en maken muziek. Neodruïden, witte heksen, wichelroedelopers en aanhangers van natuurgodsdienst, sekten en aanverwante systemen van geloof, zoals ufo-fanaten en andere theoretici van de grenswetenschappen, maken er jaarlijks hun opwachting om gezamenlijk getuige te kunnen zijn van de eerste zonsopgang na het solstitium.

Alleen dan namelijk komt de zon exact achter de zogenaamde 'Heel Stone' op, een onmiskenbare steenkolos in een van de tegenwoordig vrijwel niet meer herkenbare verre buitenringen van het monument, die volgens sommige theorieën, een prominente rol moeten hebben gespeeld als het vaste ijkpunt dat nodig was om Stonehenge te kunnen gebruiken als calendarium: observatorium voor zon, maan en sterren.